Opgezette buik of opgeblazen gevoel: 11 tips
Vaak last van een opgeblazen gevoel of opgezette buik? De oorzaak ligt vaak in de darmen. In dit artikel geven we 11 tips om deze ongemakken te verlichten.
Een opgezette buik of opgeblazen gevoel na het eten: het is een vervelend gevoel dat veel van ons kennen.
Heb jij ook wel eens een harde, opgezette buik die voelt alsof je zwanger bent en wil je weten hoe dat komt?
Of misschien nog wel belangrijker: wat je er tegen kunt doen?
In dit artikel bespreken we de oorzaken en krijg je 11 tips die helpen tegen een opgeblazen buik.
Inhoud van dit artikel
1. Wat zijn de kenmerken van een opgeblazen buik
Een opgezwollen buik ontstaat vaak na het eten. Zo’n 16-31% heeft er wel eens last van. Bij mensen met prikkelbare darmsyndroom (PDS) is dat zelfs 66-90%.
Het komt bij vrouwen meer voor dan bij mannen (1).
Wanneer je er vaak (minimaal eens per week) en langdurig (minstens een half jaar geleden begonnen) last van hebt, dan kan er sprake zijn van een chronisch opgezwollen buik (2).
In de vakliteratuur wordt onderscheid gemaakt tussen twee verschillende fenomenen (1, 3):
- Opgeblazen gevoel (in het Engels: bloating)
- Voelt aan alsof er veel gas aanwezig is in je buik dat er niet uit wil
- Geeft een pijnlijk en drukkend gevoel, waardoor het lijkt alsof je buik dikker is – zonder dat dit echt zichtbaar is
- Geeft een onaangenaam gevoel van vol zitten
- Kan een benauwd gevoel in je maag geven
- Kan in je hele buikgebied optreden
- Opgezette buik (in het Engels: distension/ distention)
- Zet gedurende de dag aantoonbaar uit: je buikomvang neemt toe
- Kan het gevoel geven alsof er een ballon in je buik zit
- Omschrijven vrouwen vaak als een “dikke buik alsof ik zwanger ben”
Je kunt een opgeblazen gevoel hebben zonder dat je buik ook echt uitzet. En je kunt een opgezette buik hebben zonder opgeblazen gevoel.
Maar vaak treden ze samen op. Daarom gebruiken we ‘opgeblazen gevoel’ en ‘opgezette of opgeblazen buik’ in dit artikel dan ook door elkaar.
2. Hoe ontstaat een opgeblazen gevoel?
Er zijn een aantal manieren waarop een opgeblazen buik kan ontstaan:
- Teveel lucht in je maag-darmkanaal
- Lucht inslikken
- Darmbacteriën uit balans
- Verstoorde werking maag en darmen
Wanneer je eet en drinkt, slik je allerlei voedingsmiddelen en lucht in. Je lichaam verwerkt dit via je maag en darmen.
Eerst worden alle nuttige stoffen uit je eten en drinken gehaald. Wat je niet kunt gebruiken verlaat je lichaam als ontlasting. Lucht raak je kwijt door middel van een boer of wind.
Dat is best een ingewikkeld proces en onderweg kan er van alles gebeuren waardoor je spijsvertering verstoord raakt.
Teveel lucht in je maag-darmkanaal
Je kunt bijvoorbeeld te veel lucht inslikken. Dat kan komen door de manier waarop je eet, maar ook door wat je eet.
Maar ook kunnen je darmbacteriën meer gas maken. In je maag en darmen zitten heel veel micro-organismen, zoals bacteriën. Bij elkaar wordt dat je microbioom genoemd.
Die bacteriën horen daar en zijn heel nuttig, maar kunnen ook uit balans raken door bepaalde voedingsmiddelen en ingrediënten.
Wanneer dat gebeurt, maken ze meer gas in je darmen.
Verstoorde werking van je maag en darmen
Ook je maag en darmen kunnen minder goed werken.
Het kan bijvoorbeeld langer duren voordat je eten je maag verlaat, of je darmen kunnen minder beweeglijk zijn.
Daardoor wordt je eten langzamer of minder goed verwerkt en zit het langer in je buik (1, 4, 5).
Een ander proces dat verstoord kan zijn, heeft te maken met hoe je lichaam omgaat met de hoeveelheid gas in je maag en darmen.
Je hebt altijd wel wat lucht in je maag en darmen en nadat je gegeten of gedronken hebt is dat wat meer.
Je lichaam reageert hierop door je buikspieren aan te spannen en je middenrif wat omhoog te duwen. Hierdoor kan de lucht verder verwerkt worden en je lichaam verlaten via een oprisping of wind.
Soms werkt dat mechanisme niet goed. Je middenrif wordt dan juist naar beneden gedrukt. En in plaats van zich aan te spannen, ontspannen je buikspieren zich juist.
Hierdoor kan de lucht minder goed verwerkt worden en drukt deze als het ware van binnenuit tegen je buik aan (6).
3. Meest voorkomende oorzaken van een opgeblazen buik
Wat veroorzaakt nou die verstoringen in je spijsvertering en normale lichamelijke functies?
In een enkel geval wordt een harde, opgezette buik veroorzaakt door een serieuze medische aandoening. Zoals het al eerder genoemde prikkelbare darmsyndroom (PDS), de ziekte van Crohn of een verstopping in het maag-darmkanaal.
Vaak heb je dan ook andere symptomen, zoals koorts, hevige buikpijn, overgeven, diarree of bloed bij de ontlasting.
Maak je je zorgen? Neem dan altijd contact op met je huisarts.
Maar meestal komt het door een combinatie van leefstijlfactoren, je voedingspatroon, of doordat je niet goed tegen bepaalde voedingsmiddelen of ingrediënten kunt.
De meest voorkomende oorzaken op een rij:
- Veel lucht inslikken, bijvoorbeeld omdat je te snel eet of drinkt, te veel eet of te snel praat
- Intolerantie voor bepaalde voedingsmiddelen of ingrediënten, zoals lactose, fructose of gluten
- Zwaarder worden
- Last hebben van constipatie (verstopping)
- Voedsel eten dat voor veel gasvorming zorgen, zoals peulvruchten, koolsoorten en uien
- Alcohol drinken
- Roken
- Spanning en stress
- Bepaalde medicatie
4. Een opgeblazen buik verhelpen: 11 tips
Iedereen is anders en reageert verschillend op bepaalde veranderingen.
We geven je daarom 11 tips die een opgeblazen gevoel kunnen verhelpen of verlichten.
Dat betekent niet dat je de onderstaande tips allemaal en tegelijkertijd moet volgen. Het is belangrijk om te ontdekken wat bij jou verlichting geeft van je klachten.
Tip #1: Vermijd kunstmatige zoetstoffen die eindigen op ‘-ol’
Polyolen zijn kunstmatige zoetstoffen die niet door je lichaam opgenomen kunnen worden. Daardoor leveren ze nauwelijks calorieën.
Dit soort zoetstoffen veroorzaken wel veel gasvorming en dat kan een opgeblazen gevoel veroorzaken of versterken (7).
Vermijd dus kunstmatige zoetstoffen die eindigen op ‘-ol’, zoals sorbitol, mannitol en xylitol.
Tip #2: Pas een milde vorm van het FODMAP-dieet toe
Misschien heb je er wel eens van gehoord: FODMAPs. Het staat voor Fermenteerbare Oligo-, Di-, en Monosaccharides.
Een FODMAP is geen ingrediënt, allergeen of eiwit. Het is een groep van koolhydraten, die in allerlei voedingsmiddelen voorkomen, zoals tarwe, ui, melk, appel, honing en bloemkool.
Wanneer je daar gevoelig voor bent, kunnen ze een opgeblazen buik geven. Dat komt doordat ze vocht aantrekken en je darmbacteriën aanzetten tot extra gasvorming (8).
Omdat FODMAPs in veel producten voorkomen, is het best ingewikkeld en ook wel ingrijpend om een FODMAP-dieet toe te passen (9).
Wil je daar serieus mee aan de slag, dan raden we aan om de hulp van een diëtist of expert in te schakelen.
Een milde vorm van het FODMAP-dieet zou je zelf een tijdje kunnen uitproberen.
Dat houdt in dat je de volgende producten een tijdje vermijd, zodat je kunt ontdekken of ze klachten uitlokken (10):
- Tarwe(producten) en rogge(producten)
- Ui, prei, bloemkool en paddestoelen
- Appel, peer, gedroogd fruit, steenvruchten (zoals perzik) en watermeloen
- Melk en yoghurt
- Peulvruchten
Tip #3: Vermijd snel eten en drinken
Wanneer je snel eet of drinkt, slik je ook meer lucht in. Meer lucht in je buik kan klachten geven.
Eet en drink dus rustig, kauw je eten goed en probeer niet tegelijkertijd te eten en te praten (11).
Tip #4: Drink niet teveel koolzuurhoudende dranken
Ook de gassen in koolzuurhoudende dranken (drankjes met prik) komen in je buik terecht, waar ze een opgeblazen gevoel kunnen geven (11).
Een spa rood op zijn tijd is prima, maar beperk het gebruik ervan wanneer je merkt dat het klachten geeft.
Tip #5: Eet lekker pittig
Rode peper en sambal smaken pittig, vanwege het stofje capsaïcine dat er in zit.
Onderzoek heeft aangetoond dat dit stofje een opgeblazen gevoel in de buik kan verhelpen en pijn kan verlichten (12).
Wees dus vooral niet zuinig met sambal en rode peper wanneer je pittig eten lekker vindt.
Tip #6: Eet veel vezels
Grote kans dat je meer last hebt van een opgezette buik wanneer je ook last hebt van constipatie, ofwel opstopping (13, 14).
Vezels zijn belangrijk voor een goede stoelgang en kunnen opstopping voorkomen.
Wanneer je meer vezels gaat eten, kan dat in het begin juist wat meer klachten geven, zoals winderigheid en buikpijn (15).
Maar na verloop van tijd gaan die klachten meestal wel weg en voldoende vezels komt de gezondheid van je darmen echt ten goede.
Zorg voor voldoende vezels en eet dus lekker veel groente, fruit, noten, peulvruchten en havermout.
Maar let op: sommige producten die veel vezels bevatten, kunnen ook voor extra gasvorming zorgen wanneer je daar gevoelig voor bent.
Voorbeelden zijn: paprika, spruitjes, knoflook, uien, prei en bonen.
Tip #7: Drink veel water
Ook veel water drinken draagt bij aan een goede stoelgang (16).
Kijk uit met water met bubbels en drink ook niet te snel of door een rietje, want daardoor slik je ongemerkt meer lucht in.
Tip #8: Wees matig met zout
Verschillende onderzoeken laten zien dat er een relatie is tussen veel natrium binnen krijgen en een opgeblazen buik (15, 17).
De voornaamste bron van natrium is zout (NaCl, ofwel Natrium Chloride).
Breng je gerechten vooral op smaak met kruiden en specerijen en wees matig met zout.
Vermijd ook sterk bewerkte en kant-en-klaar producten. Die bevatten veel toegevoegd zout.
Tip #9: Beperk je alcoholinname
Het drinken van alcohol kan een opgeblazen gevoel geven. Met name wanneer je stevig drinkt (18).
Het beste is om helemaal geen alcohol te drinken. Maar wil je toch eens een glaasje, kies dan niet voor bier, want dat bevat ook nog eens koolzuur.
Tip #10: Stop met roken
De stofjes in sigaretten en andere rookwaren hebben invloed op je darmen.
Bovendien slik je tijdens het inhaleren ook lucht in.
Stoppen met roken kan een opgezette buik verhelpen of verminderen (18, 19).
Tip #11: Beweeg voldoende
Voldoende bewegen betekent: iedere dag tenminste 30 minuten. Dat hoeft geen intensieve work-out te zijn.
Door te bewegen pak je een opgeblazen buik op meerdere manieren aan. Beweging zorgt namelijk voor:
- Minder stress en spanning
- Een goede werking van je darmen
- Het makkelijker kwijt raken van overmatig gas in je darmen
Daarom vinden wij het belangrijk om gezond bewegen zo laagdrempelig en makkelijk mogelijk te maken met de Online Sportschool.
5. Conclusie
We kennen allemaal wel dat onaangename gevoel van ‘uitbuiken’ waarna we een keer teveel hebben opgeschept.
Een opgeblazen gevoel of opgezette buik zijn meestal onschuldig, maar daarom niet minder onplezierig. Je kunt je er behoorlijk rot door voelen.
Zeker wanneer je er vaak last van hebt. Je lichaam is dan niet in balans.
Het is belangrijk om te onderzoeken waardoor dit komt. De 11 tips in dit artikel kunnen je daarbij helpen.Wil je nog meer tips om beter in balans te komen? Schrijf je dan in voor onze wekelijkse nieuwsbrief.
Wat vond je van dit artikel?
- Lacy, B.E., Cangemi, D., & Vazquez-Roque, M. (2021). Management of Chronic Abdominal Distension and Bloating. Clin Gastroenterol Hepatol. Feb;19(2):219-231.e1.
- Lacy, B.E., Mearin, F., Chang, L., Chey, W.D., Lembo, A.J., Simren, M., & Spiller, R. (2016). Bowel Disorders. Gastroenterology, Volume 150, Issue 6, Pages 1393-1407.e5.
- Iovino, P., Bucci, C., Tremolaterra, F., Santonicola, A., & Chiarioni, G. (2014). Bloating and functional gastro-intestinal disorders: where are we and where are we going?. World journal of gastroenterology, 20(39), 14407–14419.
- Agrawal, A., & Whorwell, P.J. (2008). Review article: abdominal bloating and distension in functional gastrointestinal disorders – epidemiology and exploration of possible mechanisms. Alimentary Pharmacology and Therapeutics, Jan; 27(1): 2-10.
- Mari, A., Abu Backer, F., Mahamid, M., Amara, H., Carter, D., Boltin, D., & Dickman, R (2019). Bloating and Abdominal Distension: Clinical Approach and Management. Adv Ther. May;36(5):1075-1084.
- Zhu, Y., Zheng, X., Cong, Y., Chu, H., Fried, M., Dai, N., & Fox, M. (2013). Bloating and distention in irritable bowel syndrome: the role of gas production and visceral sensation after lactose ingestion in a population with lactase deficiency. Am J Gastroenterol. Sep;108(9):1516-25.
- Vakil, N. (2018). Dietary Fermentable Oligosaccharides, Disaccharides, Monosaccharides, and Polyols (FODMAPs) and Gastrointestinal Disease. Nutr Clin Pract. Aug;33(4):468-475.
- Halmos, E.P., Power, V.A., Shepherd, S.J., Gibson, P.R., Muir, J.G. (2014). A diet low in FODMAPs reduces symptoms of irritable bowel syndrome. Gastroenterology. Jan;146(1):67-75.e5.
- Syed, K., & Iswara, K. (2021). Low-FODMAP Diet. [Updated 2020 Sep 10]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; Jan-.
- Halmos, E.P., & Gibson, P.R. (2019). Controversies and reality of the FODMAP diet for patients with irritable bowel syndrome. Gastroenterology and Hepatology. Jul; 34(7): 1134-1142.
- Bredenoord, A.J. (2013). Management of belching, hiccups, and aerophagia. Clin Gastroenterol Hepatol. Jan;11(1):6-12.
- Jordi, S. (2012). Intestinal gas. Current Opinion in Clinical Nutrition and Metabolic Care: September – Volume 15 – Issue 5 – p 489-493.
- Agrawal, A., Houghton, L.A., Reilly, B., Morris, J., Whorwell, P.J. (2009). Bloating and distension in irritable bowel syndrome: the role of gastrointestinal transit. Am J Gastroenterol. Aug;104(8):1998-2004.
- Houghton, L.A., Lea, R., Agrawal, A., Reilly, B., Whorwell, P.J. (2006). Relationship of Abdominal Bloating to Distention in Irritable Bowel Syndrome and Effect of Bowel Habit. Gastroenterology, Volume 131, Issue 4, Pages 1003-1010.
- Peng, A.W., Juraschek, S.P., Appel, L.J., Miller, E.R., Mueller, N.T. (2019). Effects of the DASH Diet and Sodium Intake on Bloating: Results From the DASH-Sodium Trial. Am J Gastroenterol. Jul;114(7):1109-1115.
- J. Tack (2011). Current and future therapies for chronic constipation. Best Practice & Research Clinical Gastroenterology, Volume 25, Issue 1, Pages 151-158.
- Kahle, L.E., Kelly, P.V., Eliot, K.A., Weiss, E.P. (2013). Acute sodium bicarbonate loading has negligible effects on resting and exercise blood pressure but causes gastrointestinal distress. Nutr Res. Jun;33(6):479-86.
- Reding, K. W., Cain, K. C., Jarrett, M. E., Eugenio, M. D., & Heitkemper, M. M. (2013). Relationship between patterns of alcohol consumption and gastrointestinal symptoms among patients with irritable bowel syndrome. The American journal of gastroenterology, 108(2), 270–276.
- Lundström,O., Manjer, J., & Ohlsson, B. (2016). Smoking is associated with several functional gastrointestinal symptoms. Scand J Gastroenterol. Aug;51(8):914-22.
Meer
Deel dit bericht
Lees ook eens
Top artikel
Wil viel 30 kilo af door mee te doen aan de programma's van Jasperalblas.nl. Zij heeft geen maagpijn meer en is vrijwel van de gewrichtspijn in haar vingers af.
Top artikel
Dit is het verhaal van Lisette. Door anders te gaan eten is zij meer dan 25 kilo afgevallen. Ze voelt zich nu erg fit en gezond en haar BMI is van 36,4...
Gezond eten
Quinoa: dit is wat je moet weten
Ervaringen
Zo viel Annette 22 kilo af!
Ervaringen
Als Joke het kan, kan jij het ook!
Gezond eten
Arachideolie: gezond of niet?
Reacties (26)
Hier kan je discussiëren over dit artikel, vragen stellen en inhoudelijk iets bijdragen. Lees vooral even onze huisregels en veelgestelde vragen